HANBOK - TRANG PHỤC TRUYỀN THỐNG HÀN QUỐC
1. Hanbok là gì?
Hanbok là bộ trang phục truyền thống của những người dân thuộc hai quốc gia Hàn Quốc và Triều Tiên. Bộ trang phục này có màu sắc sặc sỡ rất đặc trưng, các đường kẻ đơn giản và không có túi. Dù tên gọi của nó là Hàn Phục, nhưng ngày nay từ hanbok thường chỉ đề cập đến trang phục bán chính thức hay chính thức theo phong cách Triều Tiên và được mặc trong các dịp lễ hội.
2. Đặc điểm của Hanbok Hàn Quốc
Cách đây 100 năm, Hanbok là trang phục thường ngày của người dân Hàn QUốc nhưng ngày nay thì trang phục này chỉ mặc vào những dịp lễ hay những ngày kỷ niệm đặc biệt. Hầu hết mỗi người dân Hàn Quốc đều có một bộ Hanbok để mặc vào những dịp đặc biệt, trẻ em mặc Hanbo vào ngày sinh nhật tròn 1 tuổi và người lớn mặc Hanbok vào những ngày trọng đại như lễ cưới hay sinh nhật tròn 60 tuổi của mình. Ngoài ra, Hanbok cũng được mặc trong tang lễ hay những nghi thức tôn giáo quan trọng.
2.1. Chất liệu của Hanbok Hàn Quốc
Trước đây, chất liệu của Hanbok Hàn Quốc là sự phân biệt vị thể của người đó trong xã hội. Hanbok của tấng lớp thượng lưu được dệt từ cây gai hoặc một loại vải nhẹ cao cấp. Người dân thường thì chỉ được phép mặc áo làm bằng vải bông đơn thuần.
Mùa hè thì những chất liệu mỏng và nhẹ hơn được sử dụng để khắc phục phần nào sức nóng của nhiều lớp áo. Vào mùa thu, phụ nữ Hàn Quốc rất chuộng Hanbok may bằng lụa tơ, bởi khi đi lại sẽ tạo ra âm thanh xào xạc như bước trên lá khô vậy. Người Hàn thường mặc thêm áo khoác dày hoặc mặc Hanbok may bằng vải bông dày vào mùa đông. Người dân ở phương Bắc thì còn có thêm lông ở trong vải áo để giữ ấm.
2.2. Kiểu dáng của Hanbok Hàn Quốc
Hanbok có kiểu dáng khác nhau giữa nam và nữ:
- Hanbok nữ gồm 2 phần chính là jeogori và chima. Jeogori là áo khoác ngắn, chima là váy thắt eo cao. Jeogori có thể ngắn chỉ vừa đủ che ngực hoặc dài đến eo (với hình dáng lưỡi liềm cong lên hoặc đơn giản là gấu áo thẳng). Đi kèm với jeogori là nơ otgoreum, được tạo nên từ hai dải vải dài buộc chặt vào nhau. Bên cạnh đó cũng không thể thiếu tất trắng beoson và những đôi giày hình chiếc thuyền. Ngoài ra còn mặc một lớp “hanbok trong” cũng có thể có jeogori nhưng tất cả đều là màu trắng.
- Hanbok nam gồm jeogori, quần baji và áo choàng durumagi. Áo choàng durumagi dài đến đầu gối hoặc hơn, jeogori ngang hông, quần baji thì rộng và bó ở gấu. Đi kèm với Hanbok nam là mũ (gat), dây buộc ngang lưng dalleyong và giày. Cũng như hanbok nữ, hanbok nam cũng có một lớp mặc trong màu trắng.
Đi kèm với các trang phục Hanbok nam nữ còn có thêm những phụ kiện giúp cho trang phục thêm bắt mắt và sang trọng hơn. Những phụ kiện đi kèm theo trang phục truyền thống của người dân Hàn Quốc cũng rất dễ tìm kiếm để bạn có thể kết hợp và có được một bộ trang phục đúng kiểu nhất.
2.3. Màu sắc và họa tiết trên Hanbok Hàn Quốc
Màu sắc của Hanbok cũng ẩn chứa nhiều ý nghĩa đặc biệt. Người dân Hàn Quốc thích mặc những trang phục có màu trắng hay những tông màu tương tự để thể hiện địa vị của mình. Màu sắc và các thiết kế của Hanbok thường được thiết kế để làm nổi bật lên sự sang trọng cho người mặc.
Hanbok được nhuộm màu tự nhiên, màu sắc được thấm vào trong vải . Ví dụ màu đỏ sẽ được lấy từ những cánh hoa màu đỏ, quá trình chiết xuất rất lâu và phức tạp đòi hỏi phải có độ chính xác và tỉ mỉ cao. Chất lượng màu sắc sẽ khác nhiều so với những loại thuốc nhuộm nhân tạo khác.
Về kiểu dáng thiết kế cũng là sự kết tinh hòa quyện trí sáng tạo và cảm xúc của con người. Mỗi thiết kế Hanbok đều theo dạng trên hẹp, dưới rộng, phần áo phải ôm sát và phần váy thì phải rộng và thoải mái.
2.4. Những nét cách tân của Hanbok Hàn Quốc
Thời xưa khi tình trạng phân chia giai cấp còn nặng nề, trang phục chính là căn cứ phân biệt tầng lớp xã hội. Các nhà thiết kế cũng đã cách tân, biến đổi màu sắc, thay đổi kiểu dáng để làm nên sự phong phú cho trang phục và giúp khách hàng chọn lựa được trang phục ưng ý.
Ở thời hiện đại, bất cứ ai cũng có thể chọn lựa được chất liệu và màu sắc phù hợp với mình. Chất liệu của Hanbok đa dạng hơn như vải gai, bông, muslin, lụa và satin.
Hoa văn trong Hanbok cũng thường thiên về các họa tiết thiên nhiên hoặc những hình sang trọng như rồng phượng, có thể là in chìm trên nền vải lụa, satin, gấm...hoặc thêu tau các hình thù rất cầu kì và tinh tế. Bên cạnh Hanbok áo truyền thống Hàn Quốc thì Hanbok cách tân ngày nay có hai loại phổ biến là Saenghwal Hanbok và Gaeryang Hanbok, cả hai loại này đều được thiết kế đơn giản đi so với Hanbok truyền thống.
3. Cách mặc áo Hanbok
Bạn đã biết mặc hanbok như thế nào cho đúng cách?
- Với nữ sẽ mặc hanbok lót màu trắng trước, cố định váy bằng dây buộc. Sau đó lợp hanbok chính bên ngoài cũng được mặc tương tự. Để mặc đẹp và đúng cách, điều quan trọng nhất đó là thắt nơi Goreum sao cho đẹp, Goreum cần được thắt về bên tay phải người mặc, độ rủ mềm mại giữ được nét nữ tính và thanh lịch của phái nữ. Vải của bộ áo không được để nhàu và phải giữ được nếp và độ phồng ban đầu.
- Với nam cũng là mặc baji lót màu trắng trước, sau đó đến jeogori, dáng áo mở có dây cùng chất liệu buộc lại. Sau đó mặc baji ngoài rồi đến áo khoác. Nếu là durumagi thì chỉ cần khoác vào và buộc bằng dalleyong. Dalleyong có thể là một sợi dây mảnh đeo thêm miếng ngọc bội hoặc móc treo thắt nút bằng vải để trang trí, hoặc có thể là một thắt lưng vải bản to để cố định áo. Nếu là áo khoác cộc tay (cùng kiểu với jeogori) thì mặc tương tự như jeogori, dây buộc áo khoác này cũng là vải cùng chất liệu nhưng được thắt chặt và rủ về bên tay phải.
Nếu như ban đầu Jeogeori dài đến ngang eo, cạp trên của chima cũng cao đến đó thì sau này jeogori được rút ngắn lại, chỉ vừa đủ che hết ngực, còn cạp của chima thì được nâng cao lên, mặc đến quá ngực và độ dài được giảm bớt. Vì đặc điểm của Chima là xòe khá rộng nên thay đổi như vậy làm giảm sự vướng víu của bộ trang phục và tạo cho người mặc dáng vẻ cao ráo thanh thoát hơn.
4. Những phụ kiện đi cùng Hanbok
Đi kèm theo trang phục truyền thống Hanbok chính là sự tương trợ của nhiều phụ kiện. Điểm qua một số phụ kiện đi cùng Hanbok ngay dưới đây:
4.1. Samo
Đây là loại mũ đặc biệt mặc cùng với Dalleyong (áo choàng) như trang phục thường ngày của các quan chức
4.2. Gat
Một loại mũ dành cho nam giới trong triều đại Joseon, được các quan chức mặc cùng với po (áo choàng) khi họ ra ngoài.
4.3. Bokgeon
Một loại mũ khác dành cho nam giới trong triều đại Joseon, cũng được các quan chức mặc cùng với po (áo choàng) khi đi ra ngoài.
4.4. Nambawi
Một loại mũ được cả nam và nữ đội vào mùa đông để bảo vệ trán, cổ và tai. Nambawi còn được gọi là pungdaengi.
4.5. Jokduri
Đây là loại vương miện được phụ nữ Hàn sử dụng, thường mặc cùng với wonsam (áo choàng dài của cô dâu trong ngày cưới).
4.6. Jobawi
Phần đỉnh nón mở rộng, các cạnh được thiết kế theo hình tròn để giữ ấm tai. Jobawi thường được làm bằng lụa đen với hai dây tua ở mặt trước và mặt sau. Đá quý đôi khi cũng được dùng để trang trí cho dây tua.
4.7. Hwagwan
Cũng là một loại vương miện dành cho phụ nữ, được trang trí với họa tiết cánh bướm, hạt ngũ sắc và chỉ vàng.
4.8. Gulle
Loại mũ dành cho các bé trai và bé gái từ 1 đến 5 tuổi, phần đầu được trang trí cẩn thận để giữ ấm. Vào mùa đông, chiếc mũ thường được làm từ lụa đen. Còn vào mùa xuân và mùa thu, nó thường được làm bằng lụa ngũ sắc.
4.9. Ayam
Là một loại mũ dành cho phụ nữ vào mùa đông. Ayam không che phủ phần tai như Jobawi và đôi khi được lót bằng lông thú.
4.10. Dwikkoji
Một loại phụ kiện được phụ nữ Hàn sử dụng trong triều đại Joseon. Dwikkoji dùng để gắn vào bím tóc.
4.11. Binyeo
Loại kẹp tóc dùng để giữ chặt vương miện. Ngoài ra, binyeo còn được dùng để trang trí và khẳng định địa vị của người dùng. Chất liệu, hình dáng và kích thước của binyeo rất đa dạng.
4.12. Norigae
Đây là một trong những phụ kiện chính của phụ nữ. Norigae được sử dụng rộng rãi từ hoàng gia cho đến dân thường. Nó được đeo ở phía ngoài áo choàng hay đeo ngang eo, mang đến sự sang trọng cho toàn bộ trang phục.
Nguồn: Vietair.com